ຖ້ຳປູຄຳ.

    ສະຖານທີ່ຕັ້ງຢູ່ບ້ານນາທອງ, ເມືອງວັງວຽງ ແຂວງວຽງຈັນ ຫ່າງຈາກຕົວເມືອງວັງວຽງປະມານ 6 km ແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວຖໍ້າປູຄໍາເປັນສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວທາງທຳມະຊາດແຫ່ງຫນຶ່ງທີ່ມີເອກະລັກ ແລະ ມີຄວາມໂດດເດັ່ນ, ມີຄວາມອຸດົມສົມບູນໄປດ້ວຍທໍາມະຊາດ ມີວິິວທິວທັດສະນີຍະພາບທຳມະຊາດທີ່ສວຍງາມ, ເປັນແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວລະດັບເມືອງ, ຖໍ້າດັ່ງກ່າວຕັ້ງຢູ່ກາງໜ້າຜາກາ ມີລະດັບຄວາມສູງຈາກໜ້າດິນ 100 ແມັດ ແລະ ມີຄວາມຍາວປະມານ 400 ແມັດ, ຕາມການເລົ່າຂານຂອງປູ່ຍ່າຕາຍາຍໃນເມື່ອກ່ອນ ຖໍ້າດັ່ງກ່າວແມ່ນຖືກຄົ້ນພົບໂດຍປະຊາຊົນໃນໝູ່ບ້ານທີ່ໄປລ້າສັດເພື່ອນໍາມາເປັນອາຫານ ແລະ ໄດ້ພົບເຫັນຖໍ້າດັ່ງກ່າວ ໃນເມື່ອກ່ອນເອີ້ນຊື່ວ່າ ຖໍ້າເຈຍ ເນື່ອງຈາກວ່າມີເຈຍມາອາໃສຢູ່ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ຕໍ່ມາໃນປີ 1996 ອໍານາດການປົກຄອງບ້ານຈຶ່ງມີແຜນເປິດຖໍ້າເຈຍເປັນແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ໄດ້ປ່ຽນຊື່ຖໍ້າເຈຍມາເປັນຖໍ້າປູຄໍາຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ, ການປ່ຽນຊື່ເປັນຖໍ້າປູຄໍານັ້ນ ເນື່ອງຈາກວ່າ ມີຊາວບ້ານໄດ້ໄປພົບເຫັນປູທີ່ມີລັກສະນະແປກ ແຕກຕ່າງກັບປູອື່ນທົວໄປ ເປັນປູທີ່ມີລັກສະນະຂາຍາວ ມີສີເຫຼືອງຄືສີຄໍາ ແລະ ຊາວບ້ານເອີ້ນປູນີ້ວ່າ ປູຄໍາ ຊາວບ້ານມີຄວາມເຊື່ອປູດັ່ງກ່າວເປັນເຈົ້າເຝົ້າຖໍ້າ, ດັ່ງນັ້ນ, ເຖົ້າແກ່ແນວໂຮມຈຶ່ງຕົກລົງປ່ຽນຊື່ຖໍ້າເຈຍ ມາເປັນຖໍ້າປູຄໍາ ແລະ ເປີດໃຫ້ບໍລິການເຂົ້າຊົມຖໍ້າຕັ້ງແຕ່ ປີ ຄ.ສ. 1996 ເປັນຕົ້ນມາ ແລະ ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຈາກນັກທ່ອງທ່ຽວທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ເປັນຕົ້ນແມ່ນນັກທ່ອງທ່ຽວ ລາວ, ​ໄທ, ເກົາຫລີ, ​ຈີນ, ຍີ​ປຸ່ນ, ເອີ​ລົບ….

ຖໍ້ານໍ້າ.

   ປະຫວັດ​ຂອງ​ຖ້ຳ​ນ້ຳ ​ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນ​ເອີ້ນວ່າ: ຖ້ຳ​​ຊ້າງ ຊາວບ້ານ​ໄດ້ນຳ​ໃຊ້​ນ້ຳ ທີ່​ໄຫລ​ອອກ​ມາ​ຈາກ​ຖ້ຳ​ແຫ່ງນີ້ ​ເພື່ອ​ເຮັດ​ນາ ​ໂດຍ​ໄດ້​​ເຮັດເໝືອງ-ຝາຍ​ໄມ້​ແບບ​ບູຮານ ​​ຊຶ່ງ​ບໍ່​ຮູ້​ວ່າ​ຕົ້ນ​ນ້ຳ​(ຍອດ​ນ້ຳ) ດັ່ງກ່າວ​ນັ້ນ​​ໄຫລມາ​ຈາກ​ໃສ ​ແລະ ​ໄຫລ​ຕະຫລອດ​ລະດູ​ແລ້ງ ​ແລະ ຝົນ, ຈຶ່ງ​​ເປັນ​ທີ່ມາ​ຂອງ​ຊື່: “ ຖ້ຳ​ນ້ຳ’’ ​ປັດຈຸບັນກຳລັງເປັນທີ່ນິຍົມຂອງນັກທ່ອງທ່ຽວທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ເຊັ່ນ: ນັກທ່ອງທ່ຽວ ລາວ, ​ໄທ, ເກົາຫລີ,​ຈີນ ແລະ ນັກທ່ອງທ່ຽວເອີຣົບ ທີ່ເຂົ້າມາທ່ອງທ່ຽວ ຖໍ້າແຫ່ງນີ້ ກ່ອນທີ່ຈະເຂົ້າໄປທາງໃນຖໍ້າຕ້ອງໄດ້ຂີ່ກົງເບັງລອດເຂົ້າໄປຕາມແລວນໍ້າທີ່ຜູ້ບໍລິການໄດ້ມັດເຊືອກຄືງໄວ້ ແລ້ວນັກທ່ອງທ່ຽວຕ້ອງໄດ້ຈັບໄປຕາມແລວເຊືອກທີ່ມີນໍ້າໃສ ແລະ ເຢັນຫລາຍຈົນກ່ວາຈະພົບກັບພື້ນທີ່ໃນຖໍ້າ ແລ້ວຈື່ງສາມາດຍ່າງໄປຕາມຫ້ອງໂຖງພາຍໃນຖໍ້າ ເຊີ່ງກິດຈະກຳນີ້ກຳລັງເປັນທີ່ນິຍົມຂອງນັກທ່ອງທ່ຽວ.

ຖໍ້າລົມ.

     ປະຫວັດ​ຄວາມ​ເປັນ​ມາ​ຂອງ​ຖ້ຳ​ລົມ: ຕາມ​ການ​ບອກເລົ່າ​ຂອງ​ຜູ້​ເຖົ້າ​ຜູ້​ແກ່​ອາວຸ​ໂສ​ໃນ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ​​ວ່າ​: ເຫ​ດຜົນ​ທີ່​ພາກັນ​ເອີ່​ນຊື່ວ່າ“ ຖ້ຳ​ລົມ ” ກໍ່​ເພາະ​ຢູ່​ບໍລິ​ເວນ​ປາກຖ້ຳ ຈະ​ມີ​ລົມ​ພັດ​ຜ່ານ​​ເຂົ້າ​ໄປ​ໃນ​ຖ້ຳ​ຕະຫຼອດລະດູ​ການ ບໍ່ວ່າ​ຈະ​ເປັນ​ເວລາ​ກາງຄືນ ຫຼື ກາງ​ເວັນ ຈະມີ​ລົມພັດ​​ແຮງ ​ແລະ ​ເຢັນຢູ່​ຕະຫລອດ ຈຶ່ງ​ເປັນ​ເຫດ​ຜົນ​​ເປັນ​ທີ່​ມາ​ຂອງ​ຊື່​ຖ້ຳວ່າ ຖ້ຳ​ລົມ

ອ່າງ​ຫຼວງ.

     ຄວາມເປັນມາຂອງຖໍ້າອ່າງຫລວງ: ໃນສະໄຫມສົງຄາມ ປະຊາຊົນໃນເຂດນີ້ ໄດ້ອາໃສຖໍ້າດັ່ງກ່າວ ໄວ້​ເປັນ​ບ່ອນລີ້ຊ່ອນສັດຕູ ແລະ ເກັບຮັກສາເຄື່ອງຂອງທີ່ມີຄ່າ, ຢູ່​ບໍລິ​ເວນ​ດ້ານ​ລຸ່ມ​ຂອງ​ຖ້ຳ ມີ​ປ່າ​ໄມ້​ດົກໜາ, ມີອ່າງນ້ຳ​​ໃສ​ເຢັນຂະໜາດທີ່ໃຫ່ຍ ແລະ ມີຄວາມເລິກ ຈຶ່ງ​ເປັນ​ທີ່​ມາ​ຂອງ​ຊື່ ຖ້ຳ​ອ່າງ​ຫລວງ (ອ່າງ​ໃຫຍ່)ສະຖານທີ່ຕັ້ງແມ່ນຢູ່ ບ້ານນາມ່ວງ ​ເມືອງ​ວັງ​ວຽງຫ່າງຈາກຕົວເມືອງເຂົ້າໄປຫາສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວຖໍ້າອ່າງຫລວງແມ່ນມີໄລຍະທາງປະມານ 8 ກິໂລແມັດ ຄົ້ນພົບໃນປີ 1985, ເລີ່ມພັດທະນາໃນປີ 2014 ແລະ ເປີດໃຫ້ບໍລິການແກ່ນັກທ່ອງທ່ຽວໃນປີ 2017 ເຊີ່ງແມ່ນການລົງມືສຳປະທານ ແລະ ພັດທະນາຂອງເອກະຊົນລາວ ປັດຈຸບັນກຳລັງເປັນທີ່ນິຍົມຂອງນັກທ່ອງທ່ຽວທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ເຊັ່ນ: ນັກທ່ອງທ່ຽວ ລາວ, ​ໄທ, ເກົາຫລີ,​ຈີນ ແລະ ນັກທ່ອງທ່ຽວເອີຣົບ  ທີ່ເຂົ້າມາພັກຜ່ອນ ແລະ ສຳພັດກັບກິດຈະກຳຕ່າງໆພາຍໃນສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວເປັນຕົ້ນແມ່ນກິດຈະກຳໂດດນໍ້າ, ຂີ່ສະລີງ ປີນຜາຊົມທຳມະຊາດພາຍໃນຖໍ້າ

ນໍ້າຕົກຕາດນໍ້າແຖ່ມ

    ນໍ້າຕົກຕາດນໍ້າແຖ່ມຕັ້ງ​ຢູ່​​ບ້ານ​ປາກ​ເປາະ ​ເມືອ​ງວັງ​ວຽງ ​ແຂວງ​ວຽງຈັນການເດີນທາງສູ່ນໍ້າຕົກຕາດນໍ້າແຖມ ອອກຈາກເມືອງວັງວຽງ ໄປຕາມເສັ້ນທາງ 13 ເຫນືອ ປະມານ 6 ກມ ຈາກນັ້ນຈະມີທາງແຍກ ທາງຊ້າຍມື ຕາມເສັ້ນທາງມາຍັງຈຸດຂ້າມເຮືອຂອງ TCK ຈາກເສັ້ນທາງ 13 ເຫນືອ ມາຮອດບ່ອນນີ້ ປະມານ 3 ກມ. ຂ້າມນໍ້າຊອງດ້ວຍແພຊາວບ້ານ ຍ່າງຕໍ່ອີກ 1 ກມ. ຮອດຈຸດຂີ່ສະລິງຂອງ TCK ແລ້ວເດີນທາງຕໍ່ຂ້າມພູໜ່ວຍທີ່ 1 ປະມານ 1.5 ກມ. ຈື່ງມາຮອດພູນໍ້າແຖມ ຈາກຈຸດນີ້ ເປັນການຍ່າງຂື້ນພູຢ່າງດຽວ ໄລຍະທາງຈາກຕີນພູຈົນຮອດນໍ້າຕົກຕາດ ປະມານ 3 ກມ. ມີຄວາມຊັນຂອງພູຕັ້ງແຕ່ 25 ຫາ 90 ອົງສາ ບາງບ່ອນຕ້ອງຍ່າງຕາມລຳຫ້ວຍ ປີນຜາ ໄຕ່ຂົວອູ່ ໃຊ້ເວລາເດີນທາງທັງໝົດ 8 ຊົ່ວໂມງ ຢູ່ໃກ້ນໍ້າຕົກຈະມີເຮືອນພັກໃຫ້ນັກທ່ອງທ່ຽວພັກ ເພາະສ່ວນໃຫຍ່ ຈະໃຊ້ເວລາໃນການໄປທຣິບ 2 ມື້ 1 ຄືນ ເມື່ອໄປຮອດເຮືອນພັກທ່ານສາມາດແນມເຫັນເມືອງວັງວຽງໄດ້ທັງໝົດ ສ່ວນນໍ້າຕົກ ທ່ານສາມາດຍ່ອນໂຕລົງມາຈາກຈຸດສູງສຸດຂອງນໍ້າຕົກນີ້ໄດ້ ເຊິ່ງນໍ້າຕົກນີ້ມີຄວາມສູງ ປະມານ 200 ເມັດ ເປັນນໍ້າຕົກຕາດທີ່ມີຄວາມສູງ ແລະ ສວຍງາມອີກແຫ່ງໜື່ງຂອງເມືອງວັງວຽງ.

ພູເບຍ

    ພູເບ້ຍ ຕັ້ງຢູ່ບ້ານພູຫົວຊ້າງ ຫ່າງຈາກເທດສະບານເມືອງອະນຸວົງ ໄປທາງທິດເໜືອ ປະມານ 6 ກິໂລແມັດ, ຈາກຕີນພູເຖິງຈອມພູ ມີໄລຍະທາງປະມານ 56 ກິໂລແມັດ, ເຊິ່ງພູເບ້ຍ ເປັນພູທີ່ສູງທີ່ສູດໃນປະເທດລາວ ເຊິ່ງມີຄວາມສູງ 2,820 ແມັດ, ເປັນພູທີ່ມີຄວາມອຸດົມສົມບູນ ທາງດ້ານພືດພັນ, ມີພູມອາກາດທີ່ໜາວເຢັນ, ມີສັດສາວາສິ່ງນ້ອຍ-ໃຫຍ່ຫລາຍຊະນິດ ທີ່ອາໄສຢູ່ໃນພູແຫ່ງນີ້ ເປັນຕົ້ນ: ລີງ, ຄ່າງ, ທະນີ, ກວາງ, ຟານ, ເຍືອງ, ເສືອ, ໝີ, ເໝືອຍ, ໝູ່ປ່ານົກຍູງ ແລະ ສັດປະເພດອື່ນໆອີກ...ນອກນັ້ນ ຍັງມີໄມ້ຫລາຍຊະນິດເຊັ່ນ: ໄມ້ດູ່, ໄມ້ແຄນ, ໄມ້ຍຸງ, ໄມ້ຍາງ, ໄມ້ໂລງເລງ. ພູເບ້ຍ ເປັນພູທີ່ຕັ້ງສູງສະຫງ່າ ເປັນດັ່ງມິ່ງຂວັນຂອງຊາວເມືອງອະນຸວົງ ແຂວງໄຊສົມບູນ, ເປັນພູທີ່ມີຄວາມໂດດເດັ່ນ ແລະ ມີຊື່ສຽງຢູ່ໃນ ສປປ ລາວ, ມີປະຫວັດຄວາມເປັນມາອັນຍາວນານ. ໄລຍະທີ່ເປັນເຂດພິເສດໄຊສົມບູນ ການນຳເຂດໄດ້ມີການສ້າງເສັ້ນທາງຂຶ້ນໄປຫາພູເບ້ຍ ຈາກຕີນພູເຖິງຈອມພູ ເຊິ່ງມີໄລຍະທາງ 56 ກິໂລແມັດ ທີ່ສາມາດເດີນທາງໄປດ້ວຍຍານພາຫະນະທຸກປະເພດ ແຕ່ໂຄງການດັ່ງກ່າວ ສາມາດສ້າງໄດ້ພຽງ 16 ກິໂລແມັດ ກໍໄດ້ໂຈະໄວ້. ມາເຖິງປີ 2006-2013 ເຂດພິເສດໄຊສົມບູນໄດ້ຖືກຍຸບ ແລະ ໄດ້ໂຮມເຂົ້າກັບແຂວງວຽງຈັນ ໃນຊ່ວງນັ້ນພູເບ້ຍ ກໍໄດ້ຮັບການພັດທະນາຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ຈົນມາຮອດວັນທີ 13 ເດືອນທັນວາ ປີ 2013 ສະພາແຫ່ງຊາດ ໄດ້ມີມະຕິຕົກລົງ ວ່າດ້ວຍການຮັບຮອງເອົາການສ້າງຕັ້ງແຂວງໄຊສົມບູນ ເປັນແຂວງທີ່ 18 ຂອງ ສປປ ລາວ, ອຳນາດປົກຄອງແຂວງ ກໍໄດ້ມີຄຳສັ່ງຫ້າມ ແລະ ຍັງບໍ່ທັນອະນຸຍາດໃຫ້ນັກທ່ອງທ່ຽວເຂົ້າຢ້ຽມຊົມ ເນື່ອງຈາກສະຖານທີ່ດັ່ງກ່າວ ເປັນເຂດທີ່ຕັ້ງຍຸດທະສາດທາງການທະຫານໃນສະໄໝກ່ອນ ແລະ ສິ່ງສຳຄັນແມ່ນ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການພັດທະນາ ແລະ ບໍ່ທັນສາມາດຮອງຮັບນັກທ່ອງທ່ຽວໄດ້.

ສັນພູໝອກ.

   ສັນພູໝອກ ຕັ້ງຢູ່ບ້ານລ້ອງແຈ້ງ ເມືອງລ້ອງແຈ້ງ ແຂວງໄຊສົມບູນ ຮ່າງຈາກເທດສະບານເມືອງໄປທາງທິດເໜືອ ປະມານ 7 ກິໂລແມັດ, ເປັນພູຫົວໂລ້ນທີ່ມີລັກສະນະຍາວຢຽດໂດດເດັ່ນ ທີ່ແຕກຕ່າງຈາກພູໜ່ວຍອື່ນໆ ເຊິ່ງເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງຕົນ, ເປັນມົນສະເໜ່ທີ່ສ້າງຄວາມສົນໃຈ ໃຫ້ແກ່ນັກທ່ອງທ່ຽວເຂົ້າມາທ່ຽວຊົມເມືອງລ້ອງແຈ້ງ. ສັນພູໝອກມີຄວາມສູງປະມານ 1.300 ແມັດ ແລະ ຍາວປະມານ 12 ກິ ໂລແມັດ, ໃນສະໄໝກ່ອນ ຜູ່ເຖົ້າຜູ່ແກ່ເພິ່ນເວົ້າວ່າ ໃນແຕ່ລະວັນຈະມີໝອກເຝື້ອ ປົກຄຸ້ມຢູ່ບໍລິເວນເທິງພູຢູ່ຕະຫລອດເວລາ ຄ້າຍຄືກັບທະເລໝອກ ຫລື ສວງສະຫວັນວິມານຊັ້ນຟ້າ ຊຶ່ງກົງກັນຂ້າມກັບພູໜ່ວຍອື່ນໆຊຳພັດເປີດແປນ. ສະນັ້ນ, ຍ້ອນມີປະກົດການດັ່ງກ່າວນີ້ ຈຶ່ງພາກັນເອີ້ນວ່າ“ສັນພູໝອກ” ຈົນມາເຖິງທຸກວັນນີ້. ໃນປະຈຸບັນສັນພູໝອກ ກາຍເປັນແຫລ່ງທ່ອງທ່ຽວທີ່ມີຊື່ສຽງ ຂອງເມືອງລ້ອງແຈ້ງ ເໝາະແກ່ການທ່ຽວຊົມທຳມະຊາດ ແລະ ພັກຜ່ອນຕາກອາກາດທີ່ເຢັນສະບາຍສົດຊື່ນ ເມື່ອຂຶ້ນໄປຢູ່ຈອມພູໜ່ວຍນີ້ ຈະສາມາດແນມເຫັນທິວທັດຄວາມສວຍງາມຂອງເມືອງລ້ອງແຈ້ງ.

ໃນປີ ຄ.ສ 1960 ຫາ 1973 ສັນພູໝອກ ໄດ້ເປັນຖານທັບຂອງທະຫານ (ເອສ໌ຊີຢູ SCU ຫລື ວ່າກອງທັບພາກສອງຂອງອາເມຣິກາ ແລະ ລູກແຫລ່ງຕີມືຂອງພວກມັນ) ໂດຍມີ 2 ກອງພົນໃຫຍ່ປະຈຳຢູ່ສັນພູແຫ່ງນີ້, ໃນນັ້ນມີກອງພົນພິເສດຂອງວາງປາວ ແລະ ກອງພົນພິເສດຂອງ ເຈົ້າສຸວັນນະພູມມາໃນການເຮັດສົງຄາມຢູ່ລາວໃນໄລຍະນັ້ນ. ມາຮອດປີ 1968 ຈຶ່ງໄດ້ສ້າງຂຸມມໍລະກົດ ຫລື ຕຣັງເຊ ເຊິ່ງຄວາມກ້ວາງຂອງຂຸມແມ່ນ ລົດອາແອ່ມ ສາມາດແລ່ນເຂົ້າໄປໄດ້ຢ່າງສະດວກສະບາຍ, ມີຄວາມຍາວປະມານ 1000 ກວ່າແມັດ, ສ່ວນຫລັງຄາ ແມ່ນໃຊ້ກາບບົ່ມແລ້ວເອົາດິນປົກຖົມໄວ້ ແລະ ຢູ່ຕາມສັນພູໝອກແຫ່ງນີ້ ແມ່ນເຕັມໄປດ້ວຍຂຸມຄອງ ຂຸມຫລີ້ໄພ ຢັ່ງຢາຍກັນຢູ່ເປັນຖັນແຖວ ແລະ ຢູ່ອ້ອມຮອບພູ ແມ່ນໃຊ້ເຫລັກໜາມໝາກຈັບ ທີ່ມີຄວາມແໜ້ນໜາ ເຊິ່ງບໍ່ມີຜູ້ໃດສາມາດເຂົ້າໄປຕີແຕກໄດ້. ເຖິງວ່າຈະມີການເຊັນສັນຍາຢຸດເຊົາ ໃນປີ1973 ກໍຕາມ ແຕ່ກອງທັບພາກ 2 ຍັງລະເມີດ ແລະ ສືບຕໍ່ໃນການຕໍ່ສູ້ກັບຝ່າຍແນວລາວຮັກຊາດຢ່າງດຸເດືອດ, ພາຍຫລັງປະເທດຊາດໄດ້ຮັບການສະຖາປານາເປັນ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວຂຶ້ນ ກອງທັບດັ່ງກ່າວຈຶ່ງແຕກສະຫລາຍ,ຈຳນວນໜຶ່ງ ກໍ່ຖືກຈັບໄປກັກຂັງ ແລະ ຖືກສຳມະນາຢູ່ເມືອງວຽງໄຊ ແຂວງຫົວພັນ ແລະ ອີກຈຳນວນໜຶ່ງ ກໍໂຕນໜີໄປຢູ່ປະເທດທີສາມ.

ຜາພະເຈົ້າ.

   ຜາພະເຈົ້າ ຕັ້ງຢູ່ບ້ານພູຫົວຊ້າງ ເມືອງອະນຸວົງ ຫ່າງຈາກເທດສະບານເມືອງ ໄປທາງທິດເໜືອປະມານ 500 ແມັດ (ໄປທາງພູເບ້ຍ ເຈີສີແຍກ ແລ້ວລ້ຽວຂວາເຂົ້າໄປປະມານ 50 ແມັດ), ເປັນຜາຫີນ ທີ່ເກີດຈາກທຳມະຊາດທີ່ສວຍງາມຢ່າງສະຫລັບຊັບຊ້ອນ, ລັກສະນະຂອງຜາ ແມ່ນເປັນຜາຫີນປູນທີ່ຕິດຈອດເກາະກ່າຍກັນ, ຕີນຜາກວ້າງ, ມີຖ້ຳຂະໜາດໜ້ອຍລອດພື້ນ ແລະ ຈອມຜາເຈີ້ຍສູງຊັນຄ້າຍຄືກັບທາດ, ເຊິ່ງມີຄວາມສູງປະມານ 300​ ແມັດ, ມີລວງຮອບປະມານ 400 ແມັດ ແລະ ນອນຢູ່ໃນເນື້ອທີ່ 4 ເຮັກຕາ. ຜາພະເຈົ້າໃນສະໄໝກ່ອນ ແມ່ນເປັນອີກສະ ຖານທີ່ໜຶ່ງ ທີ່ເຈົ້າອະນຸວົງ ໄດ້ໃຊ້ເປັນກຳບັງລີ້ຊ້ອນ ຫລື ບ່ອນລົບໄພ ໃນການເຮັດເສິກກັບສະຫຍາມໃນສະໄໝນັ້ນ. ອີກຢ່າງໜຶ່ງ ຄົນສະໄຫມກ່ອນມີຄວາມເຊື່ອກັນ ສະຖານທີ່ຜາພະເຈົ້າແຫ່ງນີ້ ເປັນສະຖານທີ່ສັກສິກ ແລະ ເປັນສະຖານທີ່ສັກກະລະບູຊາທາງພຸດທະສາສະໜາ, ເປັນສະຖານທີ່ບວງສວງຜີຟ້າ, ຜີແຖນ, ຜີປ່າ ແລະ ຜີດົງ ຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າໃນຂົງເຂດດັ່ງກ່າວ. ນອກນັ້ນ, ປະຊາຊົນຍັງເຊື່ອຖືກັນວ່າ ຖ້າຜູ້ໃດຫາກມາລົບລີ້ຢູ່ຜາແຫ່ງນີ້ ຈະຖືກຜີຟ້າ, ຜີແຖນປິດບັງ ແລະ ປົກປ້ອງຈົນບໍ່ມີຜູ່ໃດຊອກເຫັນ. ຍ້ອນຄວາມເຊື່ອຖືດັ່ງກ່າວ ບວກກັບຄວາມສັກສິດຂອງຜາພະເຈົ້າ ເຖົ້າແກ່ອະວຸໂສ ແລະ ປະຊາຊົນ ບ້ານດັ່ງກ່າວ ຈຶ່ງໃສ່ຊື່ຜາແຫ່ງນີ້ວ່າ: “ຜາພະເຈົ້າ” ຈົນເຖິງທຸກວັນນີ້.

ຜາພະເຈົ້າ ເປັນແຫລ່ງທ່ອງທ່ຽວໜຶ່ງທີ່ມີຊື່ສຽງຢູ່ໃນເມືອງອະນຸວົງ ແລະ ເປັນທີ່ໜ້າສົນໃຈຂອງນັກທ່ອງທ່ຽວທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ທີ່ມີຄວາມສົນໃຈໃນການທ້າທາຍ ແລະ ຜະຈົນໄພ, ຖື ໄດ້ວ່າແຂກໄປໄທມາ ຖ້າບໍ່ໄດ້ໄປປິນຜາພະເຈົ້າ ເບິ່ງທັດສະນີຍະພາບຄວາມສວຍງາມຂອງຕົວເມືອງອະນຸວົງ ກໍຖືໄດ້ວ່າ ສຳກັບບໍ່ໄດ້ມາຢ້ຽມຢາມແຂວງໄຊສົມບູນ. ໃນເມື່ອກ່ອນຊ່ວງທີ່ມີເທດສະການບຸນກິນຈຽງ ຂອງຊົນເຜົ່າມົ້ງ ແລະ ບຸນເກຮີ ຂອງຊົນເຜົ່າກຶມມຸ ມີນັກທ່ອງທ່ຽວເຂົ້າມາທ່ຽວຊົມຜາພະເຈົ້າເປັນຈຳນວນຫລວງຫລາຍ, ດັ່ງນັ້ນ, ທ່ານ ເນັ່ງເຢລໍ ໜາວເຮີ, ພະນັກງານບຳນານ ຈຶ່ງໄດ້ເຫັນເຖິງຄວາມສຳຄັນຂອງວຽກງານການທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ເພື່ອຕອບສະໜອງກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຂອງນັກທ່ອງທ່ຽວ ຈຶ່ງໄດ້ເຂົ້າມາພັດທະນາຜາພະເຈົ້າ ໃຫ້ກາຍເປັນແຫລ່ງທ່ອງທ່ຽວ ເພື່ອໃຫ້ສາມາດຮອງຮັບ ແລະ ອຳນວຍຄວາມສະດວກ ໃຫ້ແກ່ນັກທ່ອງທ່ຽວ ທີ່ເຂົ້າມາຢ້ຽມຊົມຜາພະເຈົ້າ ໂດຍການສ້າງເສັ້ນທາງ, ສ້າງຂັ້ນໄດຂຶ້ນຜາ ແລະ ສ້າງສະຖານທີ່ນັ່ງພັກຜ່ອນຢູ່ເທິງຜາພະເຈົ້າ ແລະ ເປີດບໍລິການແກ່ນັກທ່ອງທ່ຽວເລີ່ມແຕ່ປີ 1996 ເປັນຕົ້ນມາຈົນເຖິງປະຈຸບັນ.

ນ້ຳຕົກຕາດຊາຍ.

     ນ້ຳຕົກຕາດຊາຍ ເປັນນ້ຳຕົກແຫ່ງໜຶ່ງ ທີ່ມີຊື່ສຽງໃນເຂດເມືອງທ່າພະບາດ ກໍ່ຄືແຂວງບໍລິຄຳໄຊ ເຊິ່ງຕັ້ງຢູ່ບ້ານຫາດໄຄ້ ເຂດປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດ ພູເຂົາຄວາຍ ໃກ້ກັບຕາດເລິກ. ຕາດຊາຍ ແມ່ນໄດ້ມີມາແຕ່ດົນນານ ແລະ ໃນເມື່ອກ່ອນ ບໍ່ມີໃຜຮູ້ວ່າ ນໍ້າຕົກຕາດຊາຍເກີດຂຶ້ນເມື່ອໃດ ໃນເມື່ອກ່ອນ ແມ່ນຍັງບໍ່ມີຄົນຮູ້ຫຼາຍ ມີແຕ່ປະຊາຊົນໃນແຖບນັ້ນທີ່ຮູ້ຈັກ ຈົນວ່າຖືກຄົ້ນພົບ ແລະ ເປີດເປັນສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວຢ່າງເປັນທາງການ ເມື່ອວັນທີ 26 ກັນຍາ 2003. ນ້ຳຕົກຕາດຊາຍຢູ່ຫ່າງຈາກທາງ ເລກທີ 13ໃຕ້ ປະມານ 16 ກິໂລແມັດ. ຖ້າເດີນທາງມາແຕ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແມ່ນລ້ຽວຊາຍເຂົ້າໄປທາງແບ່ງ ບ້ານປ່າໄລ່ ແລ້ວລ້ຽວຂວາເຂົ້າ ບ້ານຫາດໄຄ້. ນ້ຳຕົກຕາດຊາຍເປັນນ້ຳຕົກຕາດ ທີ່ມີທິວທັດທາງທຳມະຊາດຊີວະນາໆພັນ ທີ່ສວຍງາມ ເລາະລຽບຕາມຕາມສາຍທາງແຄມນ້ຳຕົກຕາດ ມີດອກເຜິ້ງຫຼາຍສາຍພັນ ທີ່ເກີດຈາກທໍາມະຊາດ ດອກເຜິ້ງດັ່ງກ່າວ ເປັນດອກໄມ້ ທີ່ອານຸລັກ ແລະ ປົກປັກຮັກສາ ໂດຍປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດພູເຂົາຄວາຍ ໂດຍການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງປະຊາຊົນໃນຂົງເຂດນັ້ນ. ນອກຈາກນັ້ນແລ້ວໃນບໍລິເວນດັ່ງກ່າວ ຍັງມີຕົ້ນໄມ້ທີ່ມີຂະໜາດໃຫຍ່ ແລະ ປ່າໄມ້ປ້ອງທີ່ຄອຍເປັນຮົ່ມເງົາໃຫ້ກັບແຂກທີ່ມາທ່ຽວຊົມ.

ນໍ້າຕົກຕາດເລິກ.

    ຕາດເລິກ ຕັ້ງຢູ່ບ້ານຫ້ວຍເລິກ ເມືອງທ່າພະບາດ ຫ່າງຈາກເທດ ສະບານເມືອງດັ່ງກ່າວປະມານ 17 ກິໂລແມັດ ເປັນສະຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວທີ່ຂື້ນກັບປ່າສະຫງວນແຫ່ງຊາດພູເຂົາຄວາຍ, ເລີ່ມເປີດໃຫ້ບໍລິການຢ່າງເປັນທາງການແຕ່ປີ 2004. ຕາດເລິກ ເປັນນໍ້າຕົກຕາດ ທີ່ກີດຂວາງທິດທາງການໄຫຼຂອງກະເເສແມ່ນໍ້າເລິກ ຈື່ງເຮັດໃຫ້ກະແສນໍ້າດັ່ງກ່າວ ໄຫຼເຊາະກ້ອນຫີນເປັນເວລາຫຼາຍລ້ານປີ ຈົນເຮັດໃຫ້ກາຍເປັນຮູບຫຼາຍລັກສະນະໃນປັດຈຸບັນ ແລະ ງົດງາມເປັນເອກະລັກ. ຢູ່ບໍລິເວນນີ້ ນັກທ່ອງທ່ຽວ ຍັງສາມາດຍ່າງປ່າ ເພື່ອສຶກສາຊີວະນາໆພັນ ແລະ ຕັ້ງເຕັ້ນຄ້າງຄືນນອນກາງປ່າ ເພື່ອສຳພັດກັບທຳມະຊາດຢ່າງແທ້ຈິງ ໂດຍການໃຫ້ຂໍ້ມູນຂອງຊາວບ້ານທີ່ບໍລິການນັກທ່ອງທ່ຽວ.

ຮອຍພະບາດ ຖໍ້າສະແນນ.

  ຮອຍພະບາດຖໍ້າສະແນນ ຕັ້ງຢູ່ ບ້ານນາໄຊ ເມືອງທ່າພະບາດ ຫ່າງຈາກທາງເລກທີ 13ໃຕ້ 2 ກິໂລແມັດ. ຈຸດຂອງຮອຍພະບາດ ແມ່ນຢູ່ບໍລິເວນທາງຂຶ້ນພູ ເຂດປ່າສະຫງວນພູເຂົາຄວາຍ, ຢູ່ເໜືອຂຶ້ນໄປ ມີຖໍ້ານ້ອຍ ເອີ້ນວ່າຖໍ້າສະແນນ. ມີການຕັດເສັ້ນທາງເຂົ້າຫາ ໂດຍທຶນຜູ້ເຫຼື້ອມໄສສັດທາ, ມີສິ່ງອໍານວຍຄວາມສະດວກພື້ນຖານ ເຊັ່ນ: ສາລາ ແລະ ຫ້ອງນໍ້າ. ເປັນສະຖານທີ່ ທີ່ຊາວບ້ານໃຫ້ຄວາມເຊື່ອຖືວ່າ ໃຜທີ່ໄດ້ໄປຂໍພອນແລ້ວ ຈະໄດ້ດັ່ງປາດຖະໜາ.

ວັດໂພນສັນ.

    ວັດໂພນສັນ ວັດຈອມທຳນາຄານິມິດ ຫຼື ພວກເຮົາເອີ້ນກັນວ່າ: ວັດໂພນສັນ ແມ່ນຕັ້ງຢູ່ບ້ານ ເມືອງທ່າພະບາດ ແຂວງບໍລິຄຳໄຊ  ຫ່າງຈາກນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ປະມານ 75 ກິໂລແມັດ ເດີນທາງລົງມາຕາມເສັ້ນທາງ ເລກທີ່ 13 ໃຕ້ ໄປຮອດບ້ານພະບາດ ແລ້ວກໍ່ຈະເຫັນປ້າຍຊີ້ບອກຢູ່ທາງເບື້ອງຂວາມື ແວະເຂົ້າໄປປະມານ 2 ກມ ກໍ່ຈະເຫັນວັດນັ້ນຕັ້ງຢູ່ເທິງໂນນແຄມຝັ່ງ ຂອງແມ່ນ້ຳຂອງ. ວັນໂພນສັນ ເປັນວັດໜຶ່ງທີມີປະຫວັດຄວາມເປັນມາກ່ຽວກັບ ຕໍານານຂອງພະຍານາກ ເຊິ່ງຢູ່ໃກ້ກັບວັດພະບາດ ທີ່ມີຊື່ສຽງທາງດ້ານຮອຍພະບາດທີ່ປະທັບໄວ້ໃຫ້ບູຊາກາບໄຫວ້ ຈົນເຖິງທຸກວັນນີ້. ລັກສະນະຂອງວັດໂພນສັນ ແມ່ນຕັ້ງຢູ່ໂນນສູງ ທີ່ອ້ອມຮອບດ້ວຍຫ້ວຍນໍ້າ ແລະ ເປັນວັດທີ່ເກົ່າແກ່ມາແຕ່ດົນນານ ເປັນຈຸດໜຶ່ງທີ່ມີປະກົດການທາງທໍາມະຊາດ (ບັງໄຟພະຍານາກ) ເກີດຂື້ນໃນທຸກປີ ຂອງວັນເພັງ 15 ຄໍ່າ ຂອງເດືອນ 11 ລາວ ແລະ ເປັນວັດທີປະຊາຊົນໃນເຂດນັ້ນ ກາບໄຫວ້ເຄົາລົບນັບຖື.

ວັດພະບາດ.

   ວັດພະບາດ ເຊິ່ງເປັນວັດໜຶ່ງທີ່ມີຮອຍພະບາດ, ຫິນສີລາແລງ, ພະນອນ, ພະຊ່ຽງ, ເຈດີພະບາດ ທີ່ເກົ່າແກ່ມາເຫີງນານ ເປັນເຄົາລົບນັບຖື ຂອງຊາວເມືອງທ່າພະບາດ ແລະ ປະຊາຊົນ ຊາວພຸດທະສາສະໜາ ເພື່ອມາກາບໄຫວ້ບູຊາ ເປັນສິລິມຸງຄຸນໃຫ້ແກ່ຕົນເອງ ບໍ່ວ່າຈະເຮັດຫຍັງຕ່າງໆ ແມ່ນແຕ່ການເດີນທາງ ກໍ່ຍັງເຊື່ອວ່າ ຖ້າໄດ້ຂໍພອນຈາກສະຖານທີ່ສັກສິດນີ້ ກໍ່ຈະເດີນທາງດ້ວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ປອດໄພ. ວັດພະບາດ ແມ່ນໄດ້ປະຕິສັງຂອນ ເລີ່ມຈາກເດືອນ 4 ປີ 1933 ເຊິ່ງຕັ້ງຢູ່ແຄມທາງເລກທີ13 ໃຕ້ ບ້ານພະບາດ ເມືອງທ່າພະພາດ ແຂວງບໍລິຄຳໄຊ ຫ່າງຈາກ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ປະມານ 80 ກມ.

ເສັ້ນທາງຍ່າງປ່າ ບ້ານນາ.

    ຍ່າງປ່າ ບ້ານນາ ຕັ້ງຢູ່ ບ້ານນາ ເມືອງທ່າພະບາດ. ເສັ້ນທາງຍ່າງປ່າ ບ້ານນາ ແມ່ນເປັນການຍ່າງປ່າໄປຫໍຄອຍຊ້າງ ທີ່ຢູ່ໃນເຂດປ່າສະຫງວນພູເຂົາຄວາຍ. ເປັນກິດຈະກໍາທີ່ນັກທ່ອງທ່ຽວນິຍົມທີ່ສຸດ ຄຽງຄູ່ກັບ ຕາດຊາຍ ບ້ານຫາດໄຄ້; ມີກິດຈະກໍາຍ່າງຊົມຄວາມງາມຂອງປ່າສະຫງວນ, ກິນເຂົ້າແຄມນໍ້າ, ມີກິດຈະກໍາໃຫ້ນັກທ່ອງທ່ຽວສາມາດເລືອກນອນປ່າ, ນອນຢູ່ຫໍຄອຍ ຫຼື ກັບມານອນໂຮມສະເຕຢູ່ບ້ານ ຊົມວິຖີຊີວິດ ແລະ ການຈັກສານຂອງປະຊາຊົນບ້ານນາ.

ຕາດມັງກອນ.

    ສະຖານທີ່ແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວ “ຕາດມັງກອນ” ຕັ້ງຢູ່ ບ້ານທ່າບົກ ເມືອງທ່າພະບາດ ເຊິ່ງຕັ້ງຫ່າງຈາກເທດສະບານເມືອງ ໄປປະມານ 20  ກິໂລແມັດ ຕາມເສັ້ນທາງເລກທີ 13 ໃຕ້ ແລ້ວລ້ຽວຊ້າຍ (ຖ້າມາແຕ່ເທດສະບານເມືອງ) ໄປຕາມທາງແດງ ເຂົ້າໄປອີກປະມານ 4 ກິໂລແມັດ ຈະເຖິງສະຖານທີທ່ອງທ່ຽວ. ແຫຼ່ງທ່ອງທ່ຽວແຫ່ງນີ້ ເປັນອີກແຫ່ງໜຶ່ງ ທີ່ກໍາລັງໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຈາກການໄປທ່ຽວຫຼິ້ນ ຂອງປະຊາຊົນທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງແຂວງ ໂດຍສະເພາະນັກທ່ອງທ່ຽວທີ່ມາຈາກນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ມາຫຼິ້ນເປັນຂະບວນຟົດຟື້ນ ໃນຮູບແບບທ່ຽວກັບຄອບຄົວມາພັກຜ່ອນ ຫຼື ມາທ່ຽວແບບເປັນກຸ່ມ, ມາກິນເຂົ້າປ່າ  ແລະ ລົງຫຼິ້ນອາບນໍ້າທີ່ເຢັນສະບາຍ. ຈຸດພິເສດຕາດມັງກອນ ແມ່ນສະຖານທີ່ຕາດກວ້າງຂວາງ ທີ່ອ້ອມຮອບດ້ວຍພະລານຫີນ, ມີປ່າໄມ້ທີ່ຂຽວງາມໄປທົ່ວບໍລິເວນ ແລະ ມີນໍ້າທີ່ໃສສະອາດເຢັນດີ, ມີຄວາມປອດໄພແກ່ຜູ້ທີ່ມາທ່ຽວຫຼີ້ນ ເພາະວ່າສາຍນໍ້າໄຫຼບໍ່ແຮງປານໃດ ລົງຫຼີ້ນໄດ້ທຸກບ່ອນ ລົງຫຼິ້ນນໍ້າໄດ້ທຸກເພດທຸກໄວ ບໍ່ວ່າເດັກນ້ອຍ ຫຼື ຜູ້ໃຫຍ່. ຕາດມັງກອນນີ້ ນອກຈາກຈະມີທີ່ສະອາດ, ສວຍງາມແລ້ວ ຍັງມີສິ່ງຮອງຮັບຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ໄວ້ບໍລິການໃຫ້ແກ່ນັກທ່ອງທ່ຽວເຊັ່ນ: ຮ້ານອາຫານ, ເສື້ອຊູຊີບ, ຫ້ອງນໍ້າທີ່ສະອາດ, ມີເສັ້ນທາງທີ່ອຳນວຍຄວາມສະດວກສາມາດເຂົ້າເຖິງນໍ້າຕົກ ແມ່ນສະດວກປອດໄພ ແລະ ສະຖານທີ່ຈອດລົດພຽງພໍ ໃນວັນຢຸດພັກຜ່ອນ ຫຼື ວັນສຳຄັນຕ່າງໆ.

ພະທາດສີໂຄດຕະບອງ.

    ພະທາດ​ສີ​ໂຄດ​ຕະບອງ​ ຕັ້ງ​ຢູ່ບ້ານ​ສີ​ໂຄດ (ມ່ວງສຸມ) ແຄມຝັ່ງແມ່ນ້ຳຂອງ ເຊິ່ງບໍລິເວນນີ້ ເຄີຍເປັນໃຈກາງຂອງອະດີດເມືອງ ຫຼວງທີ່ເກົ່າແກ່ຂອງອານາຈັກລ້ານຊ້າງ. ຕາມ​ທາງ​ເລກທີ 11 ​ໃຕ້ ຫ່າງ​ຈາກ​ເມືອງ​ທ່າ​ແຂກ 6 ກິ​​ໂລ​ແມັດ, ມີເສດຕະສັດ 7 ຊັ້ນ ໃນແກນເປັນເຫຼັກເສດຕະສັດ ເຮັດດ້ວນເງິນ ແລະ ຄຳ, ປາຍເສດ ຕະສັດມີໂຄມແກ້ວ (ປະຈຸບັນບໍ່ມີ) ສະເພາະເສດຕະສັດສູງ 2 ແມັດ ບໍລິເວນຕີນພະທາດກ້ວາງດ້ານລະ 25 ແມັດ, ສູງ30 ແມັດ).

      ພະທາດສີໂຄດຕະບອງ ແມ່ນສາສະໜາຖານເກົ່າແກ່ ແລະ ສັກກາລະບູຊາຂອງຄົນຄໍາມ່ວນ, ທີ່ມີຄວາມສັກສິດແຫ່ງໜຶ່ງ ຂອງ ສປປລາວ ພະທາດນີ້ສ້າງຂື້ນໃນສະ   ໃໝອານາຈັກສີໂຄດຕະບອງ ລະຫວ່າງສັດຕະວັດທີ VI – VIII. ພະທາດໜ່ວຍນີ້ ເປັນບ່ອນບັນຈຸກະດູອັດຖິຂອງພະພຸດທະເຈົ້າໃນສັດຕະວັດ VI.

ນອກຈາກນັ້ນ ຍັງມີຮູບປັ້ນຂອງພະຍາສີໂຄດຕະບອງ ຢືນຢ່າງສະຫງ່າລາສີ. ຄຳວ່າ “ສີໂຄດຕະບອງ” ມີຄວາມໝາຍມາຈາກພາສາບາລີວ່າ: “ແສງສະຫວ່າງແຫ່ງປະລັດຊະຍາ”. ດ້ວຍເຫດນັ້ນ, ຮູບປັ້ນຂອງພະຍາສີໂຄດຕະບອງ ຈຶ່ງປຽບເໜືອນທວນໄຟເຍືອງທາງໃຫ້ແສງສະຫວ່າງແກ່ຄົນລຸ້ນຕໍ່ໄປ ແລະ ກໍ່ເປັນສູນລວມແຫ່ງຈິດໃຈຂອງຊາວຄຳມ່ວນ ຈົນເທົ່າທຸກວັນນີ້.

ໃນພົງສາວະດານ ກ່າວເຖິງພະທາດໜ່ວຍນີ້ວ່າ, ໃນສັດຕະວັດ XVI, ເຊິ່ງເປັນໄລຍະທີ່ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຄອບຄອງແຖບນີ້, ພຸດທະສາສະໜານິກາຍຫິນະຍານ ໄດ້ແຜ່ອິດທິພົນເຂົ້າມາໃນຂົງເຂດນີ້ ແລະ ເຈົ້າຊີວິດ ໃນສັດຕະວັດທີ່ 16 (ຄ.ສ 15201 – 1747 ໄດ້ສັ່ງປະຕິມາກອນ ມາບູລະນະພະທາດໜ່ວຍນີ້). ໃນ ຄ.ສ 1539, ການປະຕິສັງຂອນເປັນ ແບບສີລະປະລ້ານຊ້າງ ໂດຍເພີ່ມແບບປະຕິມະກຳ ທີ່ຕິດດອກບົວໃສ່ຈອມທາດ.

      ໃນຍຸກສະໄໜຂອງພະເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິລາດ, ພະອົງໄດ້ບູລະນະຈົນເປັນແບບດັ່ງທີ່ເຫັນໃນປັດຈຸບັນນີ້. ມາເຖິງປີ ຄ.ສ 1806, ໃນສະໄໝການປົກຄອງຂອງ ເຈົ້າອານຸວົງ ພຣະທາດໜ່ວຍນີ້ ກໍ່ໄດ້ຖືກທຳລາຍຈາກຫຼາຍສົງຄາມ ຈົນຖຶກປ່ອຍປະໃຫ້ພຣະທາດສີໂຄດເສົ້າໜອງຢ່າງສິ້ນເຊີງ.